Νέο Δελχί –
Οι ηγέτες των BRICS, συμπεριλαμβανομένου του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Κινέζου ηγέτη Xi Jinping, έχουν εκφράσει δημόσια τη δέσμευσή τους να εισαγάγουν από κοινού ένα εναλλακτικό σύστημα πληρωμών που δεν θα εξαρτάται από το δολάριο ΗΠΑ.
Ανεξάρτητοι αναλυτές, ωστόσο, αμφισβητούν τη σκοπιμότητα εφαρμογής της ιδέας σύντομα.
Η πρόσφατη σύνοδος των BRICS — Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική — συζήτησαν τρόπους για τη δημιουργία μιας εναλλακτικής λύσης στο SWIFT, το διεθνές σύστημα πληρωμών. Η Ρωσία αφαιρέθηκε από το σύστημα SWIFT μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2022 και ήταν ιδιαίτερα πρόθυμη να βρει μια εναλλακτική λύση.
«Εξετάζουμε τη δυνατότητα επέκτασης της χρήσης εθνικών νομισμάτων και διακανονισμών και θέλουμε να δημιουργήσουμε τα εργαλεία που θα το κάνουν αυτό αρκετά ασφαλές», είπε ο Πούτιν. Οι BRICS θα επεξεργαστούν μια συμφωνία πληρωμής με τη συνεργασία κεντρικών τραπεζών που συνδέονται με τις χώρες μέλη του ομίλου, είπε.
Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι αυτό είναι πιο εύκολο να ειπωθεί παρά να γίνει. Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί, όπως ο Γκρέγκορι Ζέρζαν, πρώην αναπληρωτής βοηθός γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, έχουν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο να αγνοηθούν οι προσπάθειες των BRICS. Είπε ότι αυτό οφείλεται στο ότι τα μέλη του, μερικά από τα οποία είναι λιγότερο φιλικά προς τις ΗΠΑ, εμφανίζονται αποφασισμένα να επιτύχουν τον στόχο τους.
“Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να ξεκινήσει ποτέ η BRICS ένα σύστημα πληρωμών που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί ως σοβαρή εναλλακτική λύση στο SWIFT”, δήλωσε στη VOA η Eva Seiwert, αναλύτρια στο Mercator Institute for China Studies, με έδρα το Βερολίνο.
Επισήμανε ότι η Διακήρυξη του Καζάν, η οποία εγκρίθηκε μετά τη διήμερη συνεδρίαση των BRICS αυτή την εβδομάδα, ήταν ασαφής ακόμη και για την πιο ήπια εκδοχή που ονομάζεται Πρωτοβουλία Διασυνοριακών Πληρωμών BRICS ή BCBPI, η οποία υποτίθεται ότι ενισχύει τα αντίστοιχα τραπεζικά δίκτυα εντός των BRICS και επιτρέπουν διακανονισμούς σε τοπικά νομίσματα των μελών BRICS.
Η δήλωση ανέφερε ότι η συμμετοχή των χωρών μελών στο BCBPI θα ήταν «εθελοντική και μη δεσμευτική».
Το σχέδιο BRICS λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε ορισμένους τομείς, επειδή η Κίνα και η Ινδία έχουν δείξει ότι είναι δυνατό να αψηφήσουν τις οικονομικές κυρώσεις και να αγοράσουν ρωσικό πετρέλαιο χρησιμοποιώντας τοπικά νομίσματα. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η πρόβλεψη μπορεί να επεκταθεί και στο πλούσιο σε πετρέλαιο Ιράν, το οποίο έχει ενταχθεί στο κλαμπ BRICS.
Την ίδια στιγμή, οι τραπεζίτες δεν είναι πεπεισμένοι ότι οι BRICS μπόρεσαν να δημιουργήσουν ένα σύστημα τεχνικής υποστήριξης για τη δημιουργία και τη διατήρηση μιας εναλλακτικής λύσης στο σύστημα SWIFT.
«Πώς υπολογίζετε τις διακυμάνσεις του νομίσματος εάν έχει δημιουργηθεί το εναλλακτικό σύστημα πληρωμών;» ρώτησε ο Gopal Tripathy, επικεφαλής του Υπουργείου Οικονομικών της Jana Small Finance Bank με έδρα το Bengaluru της Ινδίας. «Μπορεί να χρησιμοποιήσουν το USD [δολάριο ΗΠΑ] ως νόμισμα αναφοράς. Σε αυτή την περίπτωση, χάνεται όλος ο σκοπός της απομάκρυνσης από το δολάριο».
Εταιρείες στην Ινδία, την Κίνα, τη Νότια Αφρική και τη Βραζιλία μπορεί να δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν και να λάβουν πληρωμές με επιχειρηματικούς εταίρους σε χώρες εκτός του κλαμπ BRICS.
«Δεν υπάρχει απομάκρυνση από το δολάριο ΗΠΑ, εκτός εάν μπορείτε να δημιουργήσετε ένα παράλληλο οικοσύστημα», είπε.
Αν και οι BRICS δεν φαίνονται έτοιμοι με τον μηχανισμό για την υλοποίηση της ιδέας, υπάρχουν ανησυχίες στην Ουάσιγκτον για την εκστρατεία αποδολαριοποίησης που ξεκίνησε από ορισμένες χώρες.
Μιλώντας με την Επιτροπή Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της Βουλής τον Ιούλιο, η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν είπε ότι οι οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ οδήγησαν στην προσπάθεια των BRICS να ξεκινήσουν την ατζέντα της αποδολαριοποίησης.
«Όσο περισσότερες κυρώσεις επιβάλλουν οι ΗΠΑ, τόσο περισσότερες χώρες [BRICS] θα αναζητούν μεθόδους χρηματοοικονομικών συναλλαγών που δεν περιλαμβάνουν το δολάριο ΗΠΑ», είπε.
Η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχει τροποποιήσει την άποψή της για το θέμα από τον Ιούλιο του 2023, όταν η Yellen είπε ότι δεν υπάρχουν πολλά να ανησυχούν.
«Έχουμε ανοιχτές χρηματοπιστωτικές αγορές βαθιάς ρευστότητας, ισχυρό κράτος δικαίου και απουσία κεφαλαιακών ελέγχων που καμία χώρα δεν μπορεί να επαναλάβει», είπε εκείνη την εποχή.
Η Βραζιλία, ένα από τα μέλη του ομίλου, έχει προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, προτείνοντας ότι ένα νόμισμα BRICS πρέπει να κυκλοφορήσει στην αγορά. Αλλά αυτή η πρόταση δεν έγινε ευρέως αποδεκτή από άλλα μέλη της ομάδας.
«Ένα νόμισμα BRICS θα απαιτούσε σημαντικούς πολιτικούς συμβιβασμούς, συμπεριλαμβανομένης μιας τραπεζικής ένωσης, μιας δημοσιονομικής ένωσης και γενικής μακροοικονομικής σύγκλισης… πολλοί ειδικοί αμφιβάλλουν ότι ένα νέο αποθεματικό νόμισμα BRICS θα ήταν αρκετά σταθερό ή αξιόπιστο ώστε να είναι ευρέως αξιόπιστο για παγκόσμιες συναλλαγές», αναφέρει η Νέα Υόρκη. – ανέφερε το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων σε άρθρο της 18ης Οκτωβρίου στον ιστότοπό του.
