Ο Υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, Μαξίμ Πρεβό, προειδοποίησε ότι τυχόν κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται παγωμένα στο Βέλγιο θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρούς κλυδωνισμούς στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μιλώντας σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), ο Πρεβό χαρακτήρισε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ως ένα “τρομερό συστημικό σοκ”, με πιθανές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το ευρώ και να κλονίσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Η συζήτηση αφορά κυρίως τα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, ύψους περίπου 210 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία είναι δεσμευμένα στο Βέλγιο μέσω του χρηματοπιστωτικού οργανισμού Euroclear. Αρκετά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης – κυρίως οι βαλτικές χώρες – ασκούν πιέσεις για την κατάσχεση αυτών των πόρων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την στήριξη της Ουκρανίας, χωρίς να επιβαρυνθούν οι φορολογούμενοι της ΕΕ.
Οι χώρες αυτές θεωρούν πως η εκμετάλλευση των ρωσικών κεφαλαίων αποτελεί έναν δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής βοήθειας προς την Ουκρανία, σε μια περίοδο που αρκετές χώρες της ΕΕ βρίσκονται σε οικονομική στενότητα και προσπαθούν να περιορίσουν τις δημόσιες δαπάνες.
Ωστόσο, αυτή η πρόταση προκαλεί αντιδράσεις σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, αλλά και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Οι ενστάσεις επικεντρώνονται κυρίως στον κίνδυνο απώλειας εμπιστοσύνης προς την Ευρώπη ως ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον. Ο Πρεβό προειδοποίησε ότι μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να ωθήσει τρίτες χώρες, που σήμερα διατηρούν τεράστια αποθεματικά στην Ευρώπη, να αποσύρουν τα χρήματά τους, με το επιχείρημα ότι «εάν είναι τόσο εύκολο να κατασχεθούν αύριο τα περιουσιακά μας στοιχεία, τότε θα τα τοποθετήσουμε αλλού».
Για την ώρα, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν καταλήξει σε έναν συμβιβαστικό μηχανισμό: αντί να κατασχέσουν το κύριο κεφάλαιο, αποφάσισαν να αξιοποιούν μόνο τα έσοδα από τους τόκους των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Τα ποσά αυτά, που αγγίζουν πολλά δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, θα διοχετευθούν στην Ουκρανία, χωρίς να παραβιάζεται – τουλάχιστον άμεσα – το διεθνές δίκαιο ή η αρχή της προστασίας της ιδιοκτησίας.
Ο Υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου υπογράμμισε πως η χώρα του τηρεί επιφυλακτική στάση, περιμένοντας τις τελικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες αναμένονται μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. “Θα περιμένουμε να δούμε τι ακριβώς θα προτείνει η Επιτροπή”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πρεβό, δίνοντας το στίγμα μιας συγκρατημένης και προσεκτικής προσέγγισης στο ζήτημα.
