Με την ανάληψη των καθηκόντων της Προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ να πλησιάζει, οι Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη ήδη αξιολογούν τις πιθανές επιπτώσεις της επιθετικής δασμολογικής πολιτικής των ΗΠΑ στην ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προβλέπει ότι η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, όπως φαίνεται να διαμορφώνεται, μπορεί να προκαλέσει έντονη αβεβαιότητα και να οδηγήσει σε μείωση έως και 0,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εκτιμά ότι μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να περιορίσει την εύθραυστη ανάκαμψη της Ευρωζώνης κατά 1% έως 1,4%, οδηγώντας την Ευρώπη σε ύφεση το 2025. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι οι δασμοί Τραμπ θα κοστίσουν περίπου 100 δισ. ευρώ στις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Η ΕΚΤ σχεδιάζει να παρέμβει, προκειμένου να περιορίσει τις οικονομικές συνέπειες στην Ευρωζώνη.
Η ΕΚΤ εκτιμά ότι ο πληθωρισμός μπορεί να μειωθεί ταχύτερα, φτάνοντας 0,2% κάτω από τον στόχο του 2%. Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάζει μείωση των επιτοκίων του ευρώ κατά 1% το 2025, κατεβάζοντάς τα στο 2% από 3% που ήταν στα τέλη του 2024. Στόχος είναι η ενίσχυση των οικονομιών της Ευρωζώνης και η αντιμετώπιση του αυξανόμενου δανεισμού, ειδικά για χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, οι οποίες δανείζονται πλέον με υψηλότερα επιτόκια από την Ελλάδα. Παράλληλα, η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά την ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, καθώς ένα αδύναμο ευρώ μπορεί να αυξήσει τις πληθωριστικές πιέσεις σε μια οικονομία με ενεργειακά ελλείμματα.
Οι ανησυχίες της Αθήνας
Στην Αθήνα, η προσοχή στρέφεται στις εξαγωγές αγαθών, οι οποίες για το 2024 αναμένεται να παρουσιάσουν μείωση κατά 2% – 2,5%, όπως συνέβη και το 2023. Αυτή η μείωση πλήττει όχι μόνο τις εξαγωγικές επιχειρήσεις αλλά και το ΑΕΠ της χώρας. Την ίδια στιγμή, η χαμηλή παραγωγική βάση και οι αυξημένες επενδύσεις οδηγούν σε αύξηση των εισαγωγών, διευρύνοντας το εμπορικό έλλειμμα και προκαλώντας εκροή πόρων από την οικονομία.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το εμπορικό έλλειμμα για το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου ανήλθε στα 31,15 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 9,9% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023. Η αύξηση οφείλεται στη μείωση των εξαγωγών αγαθών κατά 3% και την αύξηση των εισαγωγών κατά 1,9%.
Ο τομέας των υπηρεσιών, κυρίως λόγω του τουρισμού, παραμένει ανθεκτικός. Τα έσοδα από τον τουρισμό αναμένεται να φτάσουν τα 22 δισ. ευρώ το 2024, αυξημένα από τα 20 δισ. ευρώ του 2023.
