Ο ΙΟΒΕ προβλέπει για το 2025 ρυθμό ανάπτυξης 2,4%, έναντι 2,3% το 2024, ενώ οι προβλέψεις αυτές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, τη γεωπολιτική σταθερότητα και τις τάσεις στο διεθνές εμπόριο. Οι εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον επηρεάζονται από την επιθετική εμπορική πολιτική που έχει εξαγγείλει ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, η οποία προσθέτει αβεβαιότητα στις παγκόσμιες αγορές.
Οι κινητήριοι μοχλοί της ανάπτυξης
Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα καθοδηγηθεί κυρίως από τις επενδύσεις, που αναμένεται να αυξηθούν κατά 9,5% το 2025. Αντίθετα, η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να παρουσιάσει περιορισμένη άνοδο μόλις 1,6%, συγκριτικά με 1,7% το 2024. Στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας, το ισοζύγιο αναμένεται να βελτιωθεί ελαφρώς, με τις εξαγωγές να αυξάνονται ετησίως κατά 2,8%, ενώ οι εισαγωγές προβλέπεται να αυξηθούν με χαμηλότερο ρυθμό, στο 1,9%.
Η άνοδος των επενδύσεων αποδίδεται σε παράγοντες όπως:
- Η συνέχιση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής που διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
- Η ενίσχυση του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που κινητοποιεί κεφάλαια και διευκολύνει την εκτέλεση στρατηγικών επενδύσεων.
- Η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, η οποία συνοδεύεται από την αναβάθμιση της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα.
- Η μείωση των επιτοκίων, που διευκολύνει την πιστωτική επέκταση.
Πληθωρισμός και Ανεργία
Ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα παραμείνει ελαφρώς υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, φτάνοντας το 2,4%. Παράλληλα, η ανεργία αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 9,3%, αντικατοπτρίζοντας τη σταδιακή βελτίωση της αγοράς εργασίας.
Η Διεθνής Συγκυρία και οι Κίνδυνοι
Η πρόβλεψη για την ελληνική οικονομία βασίζεται σε ένα ευνοϊκό σενάριο για την Ευρωζώνη, με ρυθμούς ανάπτυξης 0,7% για το 2024 και 1,1% για το 2025, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι που θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν τις προβλέψεις:
- Η γεωπολιτική αστάθεια, κυρίως λόγω της κλιμάκωσης των εντάσεων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, επηρεάζει την ενεργειακή ασφάλεια και τις εφοδιαστικές αλυσίδες.
- Η αύξηση των διεθνών τιμών ενέργειας, που μπορεί να επιβαρύνει το κόστος παραγωγής και να καθυστερήσει τη μείωση των επιτοκίων.
- Το υψηλό έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, το οποίο διευρύνθηκε κατά €500 εκατ. το 2024, φτάνοντας τα 11,5 δισ. ευρώ.
- Η βραδεία μείωση της ανεργίας, ιδίως λόγω της διαρθρωτικής ανεργίας.
- Η καθυστέρηση στην εξυγίανση των κόκκινων δανείων, που εμποδίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ανακατανομή πόρων.
Επιπλέον, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει διαρθρωτικά προβλήματα ανταγωνιστικότητας, καθώς ο πληθωρισμός της ξεπερνά τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Θετικές Προοπτικές
Παρά τους κινδύνους, υπάρχουν και ενθαρρυντικές ενδείξεις για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας:
- Η ταχύτερη υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης μπορεί να προσελκύσει σημαντικά διεθνή κεφάλαια για παραγωγικές επενδύσεις.
- Η μείωση των επιτοκίων αποτελεί ευκαιρία για την περαιτέρω ενίσχυση των επενδύσεων.
- Η ενισχυμένη εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με τη βελτίωση της προστιθέμενης αξίας των εξαγωγών, μπορεί να αποτελέσει παράγοντα σταθερής ανάπτυξης.
- Η σταδιακή μείωση του “κενού” ΦΠΑ και η σύγκλιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα δημιουργούν θετικό δημοσιονομικό περιβάλλον.
Η έκθεση του ΙΟΒΕ σκιαγραφεί μια μικτή εικόνα, όπου οι κίνδυνοι της διεθνούς αστάθειας και των εγχώριων προκλήσεων συνυπάρχουν με τις ευκαιρίες για μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη. Η ορθή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και η διατήρηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών θα κρίνουν αν η ελληνική οικονομία μπορεί να διατηρήσει την ανοδική της πορεία.
